13.05 – 10.06.2023
Kiedy właściciel galerii zwrócił się do mnie z prośbą o zaproponowanie artysty, który uświetniłby oficjalne jej otwarcie od razu pomyślałem o Walczaku, znakomitym twórcy, przez całe życie zawodowe związanym z tym miastem. Skierowałem do niego zaproszenie, które, jako lokalny patriota, zgodził się przyjąć z całym przekonaniem i właściwym dla siebie entuzjazmem. Moje argumenty powołujące się na ciekawą historię miejsca związaną z lokalizacją galerii – secesyjną kamienicą wzniesioną w 1913 roku według projektu budowniczego Franza Krajuszka, późniejszego Franciszka Krajuszka aktywnego również na terenie Wiednia, której właścicielem był pierwszy naczelnik gminy Szopienice, w oczywisty sposób odwoływały się do jednego z ważniejszy wątków podejmowanych przez Walczaka w swoim malarstwie, związanego z tożsamością kulturową miejsca i zagmatwaną historią regionu. Języczkiem u wagi miało być spotkanie poprzedzające to wydarzenie z wybitnym pisarzem, któremu tematyka ta jest równie bliska. Tak więc przygotowywaliśmy wystawę…, inną niż ta, na którą dzisiaj zapraszamy. Myślę, że do tej koncepcji będzie jeszcze okazja powrócić, ale póki co sytuacja zmieniła się diametralnie i dziękując Rodzinie, która zgodziła się podtrzymać deklarację Irka, uznałem za oczywiste przesunięcie akcentów prezentacji.
W 2019 roku, w jednym z tekstów z poświęconych sztuce Walczaka Stanisław Ruksza napisał: Ireneusz Walczak określił niedawno swoje obrazy „drogą w (nie) znane”, co oznacza „przyleganie [ich] do dnia dzisiejszego i wynikanie z niego”. To znowu przywodzi kategorię amor fati (miłość losu), o której Hanna Buczyńska-Garewicz pisze, że jest „niezwykłym przeżyciem chwili, wielkim aktem afirmacji mającym także aspekt poznawczy. To doświadczenie mistyczne, w którym następuje przezwyciężenie przypadkowości człowieka przez uświadomienie własnego losu. Jest więc przemianą człowieka, który z kondycji wewnętrznej przypadkowości wychodzi ku własnej konieczności”.
Tak więc jeżeli wtedy, w 2019 roku, prace Ireneusza Walczaka przylegały do życia, to w ostatnim czasie były ściśle zrośnięte z jego osobistym doświadczeniem, oddawały tę trudną, własną konieczność w skali 1:1.
See you soon, tytuł jednego z ostatnich obrazów Walczaka można odczytywać jako formę pożegnania, ale stwierdzenie to zawiera też w sobie nadzieję na spotkanie, spotkanie na które artysta zawsze czekał i na które zawsze był otwarty. Walczak w swoich obrazach przyzwyczaił nas do rozmachu, do swobodnie podejmowanych tematów, wirtuozerii w operowaniu środkami malarskimi, dużej skali. Tym razem będzie to spotkanie bardziej intymne, bo obrazy mimo, że zachowują powyższe walory, są skrajnie osobiste.
See you soon to okazja do spotkania z Irkiem poprzez jego obrazy prezentowane publicznie, w dużej części, po raz pierwszy.
IRENEUSZ WALCZAK
Artysta malarz, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Laureat trzydziestu nagród i wyróżnień krajowych i zagranicznych. Stypendysta „The Pollock-Krasner Foundation Award” w Nowym Jorku. Autor 21 wystaw indywidualnych. Uczestnik blisko 300 ekspozycji zbiorowych w kraju i za granicą. W swojej twórczości często odwołuje się do prywatnych doświadczeń, budując na ich bazie uniwersalny przekaz ujawniający wątki egzystencjalne i problematykę szeroko pojętej tożsamości w kontekście zmieniających się okoliczności kulturowych, społecznych i politycznych. Zmarł 13 kwietnia 2023 roku.
